Başak Matbaacılık ve Tanıtım Hizmetleri

Matbaanın kullanılmaya başlanmasıyla oluşan yazılı basın ürünleri halk kitlelerini derinden etkilemiş ve bu sayede siyasetten askeriyeye, dinden bilime, edebiyata kadar birçok alanda reformlar gerçekleştirilmiştir.Aydınlanmanın, Rönesansın, modernleşmenin, teknolojinin gelişmesinde matbaanın rolü yadsınamaz büyüklüktedir. Bilgi birikimlerinin aktarılması ve böylelikle genişleyerek gelişip büyümesi ancak insanlığın en önemli iletişim araçlarından biri olan matbaa aracılığı ile mümkün kılınmıştır.

Matbaanın icadı ile birlikte yazı daha sistemli bir şekilde bilgiyi çoğaltma, aktarma, yayma ve saklamanın amacı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Fakat bu teknolojinin kabul görmesi uzun seneler almış ve bu sebeple matbaacılığın gelişimi uzun sürse de Gutenberg’in çalışması ile matbaacılık gelişmeye başlamıştır.

Kullanıldığı ilk günden günümüze kadar hayatımızı bu kadar etkileyen matbaacılığın kim tarafından ne zaman icat edildiği uzun yıllardır bilim çevrelerinde önemli bir tartışma konusu olagelmiştir. Birçok araştırmacı, 15. yüzyılda Gutenberg’le başlayan bu teknolojinin Çinliler tarafından bulunduğu fikrini savunmuştur. Diğer bir kısım araştırmacılarsa matbaacılığın Japonlar ve Koreliler tarafından geliştirildiği savını öne sürmüştür.

Tarihte ilk olarak Uzak Doğuda kullanıldığı bilinen matbaacılık teknikleri, sonrasında tüm dünyaya yayılmış ve 1450’de Johannes Gutenberg’in matbaa devrimini başlatmasıyla günümüzdeki seri üretim anlayışı başlayarak matbaacılık sektörü oluşmaya başlamıştır.

Matbaa ilk olarak Uzak Doğuda kullanılmaya başlanmış ve M.S. 593 yılında Çin’de ilk matbaa makinesi icat edilmiştir. İlk matbaacılık teknikleri ve işçilikleri oldukça ilkel olmuştur. Pi Sheng isimli bir Çinlinin porselenden harfler kullanıp bunları teker teker dökerek baskı yapmayı denediği söylenmektedir. Daha sonra Uygurlara geçiş yapan matbaacılık, aslında çok eski geçmişi olan bir baskı tekniğidir. Araştırmacıların Tu-Hang mağarasında buldukları bir takım tarih kalıntıları bunu destekler niteliktedir. 5. yüzyıla baktığımızda baskı yönteminin ilk olarak kumaşlara yapıldığı görülmektedir. Matbaaya benzer bir teknikle Mısır’da ağaçtan oyma kalıplarla kumaşa baskı yapılırmış. Zamanla aynı sistemle 9. ve 10. yüzyılda  Arapça metinler de kağıtlara basılmıştır.

Osmanlı döneminin ilk matbaası ise 1493 yılında  İspanyol göçmeni David ve Samuel İbn Nahmias Kardeşler tarafından kurulmuş olup; ilk kitap Yakup ben Asher'in Arba'ah Turim eseri 13 Aralık 1493'te basılmıştır. İtalik hurufatı, sayfa düzeni, folyo işaretleme tekniği, metin başının büyük harfle belirtilmesi gibi yenilikleri matbaa sanatına kazandıranlar da 1530'da İtalya yolu ile İstanbul'a gelip yerleşen Sonsino ailesidir.

Osmanlı'daki ilk Ermeni matbaasını 16. yy'da Apkar Tıbir, ilk Türk matbaasını da 16 Aralık 1727'de İbrahim Müteferrika kurmuştur.

Modern Matbaacılıkta İş Akışı:

Modern matbaacılıkta iş akışı;  baskı öncesi , baskı ve baskı sonrası şeklinde üç aşamada sıralanmıştır.

Baskı Öncesi:

Öncelikle basılacak işin tasarımı yapılır. Bu aşamada yazıların ve fotoğrafların bilgisayara aktarılması gerekir. Bilgisayara aktarılan görsel öğeler mizanpaj yazılımında bir araya getirilerek baskıya uygun tasarım oluşturulur. Bilgisayar yardımıyla yapılan bu işleme masa üstü yayıncılık da denir. Sonrasında, yapılan çalışmanın film çıkışları alınır. Film, baskı için kullanılan kalıbı oluşturmak için kullanılır. Filmden sonra da prova alınabilir. Filmden alınan provaya analog prova (Dupont firmasının Cromalin sisteminden dolayı sektörde "cromalin" adı ile bilinir) denmektedir. Analog provanın dışında baskıyı taklit eden yazıcılarla dijital prova da alınabilir.

Baskı: 

Film çıkışları alındıktan sonra aliminyum plakalar (kalıp) üzerine tasarımın görüntüsü çıkarılır. Kalıp çekme denilen bu işlem iki aşamada gerçekleşir: Film kullanarak kontakt baskı yani pozlandırma ve banyo. Günümüzde tasarımlar bilgisayardan direkt kalıba alınabilmekte, CTP adıyla anılan bu sistem ile film ve montaj işlemleri ortadan kalkmaktadır. Kalıp çekildikten sonra baskıya geçilir.

Baskı Sonrası:

Baskı sonrasında selefon, lak gibi malzemelerle yüzey kaplama (laminasyon) uygulanabilir. Mücellithane makineleri kullanılarak da çok sayfalı ürünlerde katlama, harmanlama, iplik dikiş, tel dikiş gibi işlemler, kitap ve dergiler için kapak takarak ciltleme gibi, ambalajlar için kalıplı kesim gibi işlemler uygulanabilir.