Başak Matbaacılık ve Tanıtım Hizmetleri

Tarihin başından beri insanlar kendini ifade etme ihtiyacı duyduğundan bu ihtiyaç ışığında yazıya başvurmuşlardır. Günümüzde bu ihtiyacın karşılığında en çok kullanılan malzeme olan kağıt, icadına kadar perk çok evreden geçmiştir. Kil tabletlerle başlayan bu serüven içerisinde yazı malzemelerinin taşınmasının günlük hayatta sebep olduğu zorluktan dolayı çeşitli farklı malzemeler kullanılmış ve daha sonra papirüs bitkisinden yapılan kağıda benzer bir malzeme oluşturulmuştur. 

M.Ö. 105’te başlayan ve günümüzde kullanılan kağıdın yapım süreci ise Çin’de Ts’ai Lun’a atfedilmektedir. Yapılan arkeolojik kazılara göre bu zamanlarda kağıt için kendir, kenevir, dut ağacı ve paçavra gibi malzemeler kullanılmıştır. 13.yüzyıl Orta Çağ’da kağıt Çin’den Orta Doğu ve Avrupa’ya yayılmıştır ve burada ilk suyla çalışan kağıt fabrikaları inşa edilmiştir.

Fikir üretimi, haberleşme ve iletişim için kaçınılmaz olan kağıt 1804 yılına kadar elle yapılmıştır. Ancak 18.yüzyılda ortaya çıkan endüstriyel ve kimyasal devrimlerin etkisi kağıt sektöründe de görülmüştür. 1798 yılında Essones ve L.N.Robert, sürekli ve mekanik olarak çalışan Fourdrinier isimli kağıt makinesini buldular. Buna ek olarak 1840 yılında Fredrich G.Keller isimli Alman bir bilgin öğütülmüş odun liflerinden kağıt yapan bir makinenin patentini almıştır.

Endüstriyel devrim sonucu kağıt ihtiyacı arttığından paçavra artık kağıt üretimi için yetersiz kalmaya başlamıştır ve bu sebeple yeni lifsel kaynakların arayışına başlanmıştır. Bu arayışın sonunda odundan endüstriyel olarak kağıt yapımı 1870-1880 yıllarında başlamıştır.

Türkiye için kağıdın tarihinden kısaca bahsetmek gerekirse ;

Malazgirt Savaşı ile Anadolu’ya yerleşen Türklerin burada kağıthanaler kurdukları bilinmekte olup Haçlı Seferleri sırasında Fransız ve İtalyanlar ile kültür akışı oluşarak kağıtçılık Avrupa’ya da aktarılmıştır. 

İstanbul’da 1453 yılında Kağıthane köyünde kurulan tarihi Kağıthane III.Selim döneminde aralıklı olarak işletilmiştir. II.Beyazıt zamanında Bursa’da bir Kağıthane kurulmuş ve bu kağıthane 1520 yılına kadar çalışmıştır. 1803 yılında Beykoz yakınındaki Hünkar iskelesine yeni bir Kağıthane kurulmuş ve II.Mahmmut zamanında bu Kağıthane çok geliştirilmiştir. Burada yapılan kağıtlarda ‘’İstanbul’’ filigranı, kuruluş tarihi ve işletme yılı bulunmakta idi.

Osmanlı döneminde makine ile kağıt yapan ilk kağıt fabrikası özel teşebbüs tarafından 1886 yılında İzmir’in Halkapınar semtinde kurulmuş, buhar makinesi ile işleyen ve hammadde olarak paçavra kullanılan bu fabrika kapitülasyonlar sebebi ile 6 ay sonra kapanmıştır. 1887 yılında Beykoz’da Hamidiye kağıt fabrikası kurulmuş ve 1915 yılına dek faaliyetini sürdürmüştür.

Cumhuriyet döneminde ise etüt ve projeleri kağıt mühendisi Mehmet Ali Kağıtçı tarafından hazırlanan ilk kağıt ve karton fabrikasının temeli 1934 yılında İzmit’te atılmıştır. Bu fabrikanın 1934 yılındaki adı Sümerbank Selüloz Sanayi Müessesesi iken , 1955 yılında Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları İşletmesi (SEKA) adını almıştır.